Temat ten omawiamy jest od lat i wydawać by się mogło, że informacja ta dotarła już do wszystkich właścicieli królic. Jednak ciągle przychodzą do nas opiekunowie, którzy nic na ten temat nie słyszeli. Dlatego chciałabym omówić to teraz publicznie, wykorzystując do tego ten artykuł. Dlaczego królice należy kastrować?
CZYM JEST KASTRACJA A CZYM STERYLIZACJA
Na początku trochę o nazewnictwie. W mowie potocznej przyjęło się mówić o kastracji samców i sterylizacji samic. Nie są to jednak poprawne określenia. Kastracja jest zabiegiem polegającym na pozbawieniu płodności poprzez usunięcie gonad (jąder, jajników), w przypadku sterylizacji dokonujemy tego przez podwiązanie jajowodów czy nasieniowodów. Obydwa te zabiegi czynią zwierzę bezpłodnym, jednak na różne sposoby. U królic zależy nam na usunięciu jajników (źródła hormonów), a przy okazji macicy. Dlatego wykonujemy u nich zabieg kastracji. Oczywiście wiemy o co chodzi, gdy mówią nam Państwo, że chcą wysterylizować samiczkę. Przekładam sobie język potoczny na medyczny, spokojnie :) Chodzi mi jedynie o to, aby i Państwo mnie dobrze rozumieli, gdy mówię o potrzebie kastracji samicy. Używam tego określenia specjalnie, ale precyzyjne opisać to, co planujemy zrobić w trakcie tego zabiegu.
DLACZEGO SAMICĘ KRÓLIKA MUSIMY KASTRAWAĆ?
1. Aby nie doszło do rozwoju nowotworu macicy
To jest najważniejsza przyczyna! Gruczolakorak macicy jest bardzo poważną chorobą, która znacząco skraca życie niekastrowanych królic. Statystyki są niestety brutalne. Ryzyko pojawienie się tego nowotworu wzrasta z wiekiem i osiąga 60% u samic powyżej 4 roku życia, aż do 75% u samic 7 letnich1. Widać więc wyraźnie, że u tego gatunku zwierząt możemy bardziej mówić o wielkim szczęściu tych samic, u których ten nowotwór się nie rozwinął, niż o pechu tych, u których się pojawił. Dużo większa szansa jest bowiem na rozwój tego nowotworu niż jego brak. Nowotwory te są złośliwe i dają przerzuty do innych narządów.
Od razu dodam, że jednorazowe posiadanie potomstwa przez samicę nic tu nie zmienia (to jest mit, że zapobiega to chorobom układu rozrodczego).
2. Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu sutka
Nowotwory sutka często występują równolegle ze zmianami w obrębie macicy (zapalenie, zmiany nowotworowe). Rozwijają się zazwyczaj stopniowo, początkowo pojawiają się cysty, później nowotwory łagodne, które z czasem stają się złośliwe. Istnieje też inna droga rozwoju tych nowotworów – gdy od razu rozwija się nowotwór złośliwy. Statystycznie najczęściej spotykanym nowotworem sutka u królic jest rak2. Są to więc nowotwory groźne. Częściej występują u samic nie kastrowanych, bądź późno kastrowanych. Dlatego wczesna kastracja traktowana jest jako profilaktyka pojawienia się tych nowotworów. Nie daje 100% gwarancji, że się nie pojawią, jednak znacząco zmniejsza to ryzyko.
3. Aby nie pojawiły się inne (rzadsze) choroby dróg rodnych samicy
Kastracja samicy, gdy usuwamy zarówno jajniki, jak i macicę zapobiega również innym, rzadziej spotykanym chorobom takim jak: ropomacicze, wodomacicze, krwiomacicze, skręt macicy. W przypadku wystąpienia takich problemów zabieg często musi być przeprowadzony szybko, a stan samicy jest zły. Są to stany zagrożenia życia. Lepiej do nich nie dopuszczać.
- o przypadku wodomacicza u królicy możesz przeczytać TUTAJ
- o przypadku krwotoku z macicy królicy możesz przeczytać TUTAJ
4. Ze względów behawioralnych.
Część samic w czasie rujki jest, delikatnie mówiąc dosyć ciężka w kontaktach ;). Stają się zaczepne, atakujące. Niektóre mocno znaczą teren moczem. Dodatkowo mogą obskakiwać właściciela lub przedmioty w domu i wykonywać ruchy kopulacyjne (takie jak samce). Jeśli mamy w domu dwie samice, bywa, że w czasie rujek stają się one w stosunku do siebie agresywne, biją się i ranią wzajemnie. Dlatego nawet przy parach jednopłciowych zalecana jest kastracja.
Ile trwa rujka? 7-14 dni. A ile trwa przerwa między rujkami? 1-2 dni. Tak więc … trudno będzie trafić w dobry humor u samicy, która przechodzi swoje rujki w nerwowy sposób.
5. Aby nie pojawiła się ciąża urojona
Ciąża urojona jest stanem, gdy samicy wydaje się, że jest w ciąży. U królicy owulacja jest indukowana – co oznacza, że pojawia się pod wpływem bodźca zewnętrznego (krycie, obskakiwanie przez inną samicę, czasem nawet głaskanie). Królica właściwie przez większość czasu jest gotowa do krycia i zajścia w ciążę. W przyrodzie regulacją są pory roku – w okresie jesienno-zimowym, gdy panują gorsze warunki żywieniowe i klimatyczne, poziom hormonów płciowych spada i zajście w ciążę staje się trudniejsze. Tego zjawiska nie obserwujemy jednak u królic domowych, które mają równie dobre warunki życiowe o każdej porze roku. Jeśli owulację wywoła nieskuteczne krycie lub inny impuls nerwowy, to samica wchodzi w stan ciąży urojonej. Trwa ona około 15-18 dni3,4 Pod koniec tego okresu królica często wyrywa sobie futro, aby zbudować gniazdo, gruczoły mlekowe powiększają się i pojawia się w nich mleko. Samica jest w tym okresie często nerwowa, bywa agresywna. Kastracja jest skuteczną metodą przeciwdziałania pojawianiu się ciąż urojonych.
6. Aby nie było niechcianych młodych
Czasem ktoś kupi w sklepie dwa króliczki, będąc przekonanym o tym, że są to dwie dziewczynki, albo dwóch chłopców. Niestety zdarza się, sprzedawca popełni błąd i okazuje się, że mamy parkę. W takiej sytuacji kastracja jest jak najbardziej zalecana. Samca możemy wykastrować, gdy zstąpią jądra (zwykle około 3 miesiąca życia), samiczkę w wieku 4-5 miesięcy.
PODSUMOWANIE:
Samica królika jest zwierzęciem, które należy kastrować ze względów zdrowotnych. Jeśli tego nie zrobimy, istnieje bardzo duże ryzyko, że w starszym wieku rozwinie się u niej gruczolakorak – złośliwy nowotwór macicy. Na realną pomoc może być już za późno, ponieważ w momencie, gdy samiczka poczuje się na tyle źle, że zauważy to właściciel, często mamy już przerzuty do innych narządów. Dlatego nie zwlekajmy zbyt długo z tą decyzją. Kastracja zapobiega też wielu innym chorobom układu rozrodczego i sprawia, że samiczka jest spokojniejsza – nie męczy jej ciągła burza hormonalna. Jeśli więc samica nie ma być przeznaczona do rozrodu, należy ją w młodym wieku (najlepiej między 6-12 miesiącem życia) wykastrować. Dla jej dobra.
